marzec 2017

Mechanizmy instytucjonalne w polsko-rosyjskich relacjach gospodarczych

Główną oficjalną platformą do komunikacji i wymiany informacji o współpracy gospodarczej jest Polsko-Rosyjska Międzyrządowa Komisja do spraw Współpracy Gospodarczej powołana do życia w lutym 2005 r. na podstawie podpisanej kilka miesięcy wcześniej Umowy międzyrządowej o współpracy gospodarczej.

Opracowanie nowych podstaw prawnych było potrzebne w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Poza wspomnianą Komisją funkcjonuje szereg innych ciał zajmujących się szczegółowymi zagadnieniami. Należą do nich m.in. Stały Komitet ds. Transportu, Wspólna Komisja ds. Rybołówstwa, Komisja Dwustronna ds. Współpracy Regionalnej. Komisja Międzyrządowa składa się z szeregu grup roboczych do spraw transportu, handlu i inwestycji, energetyki, turystyki, współpracy wojskowo-technicznej, rolnictwa i współpracy celnej. Ponadto od lat działają dwie organizacje zrzeszające podmioty gospodarcze – Polsko-Rosyjska Izba Gospodarcza oraz Polsko-Rosyjska Rada Biznesu – powołane w celu reprezentowania interesów biznesu w relacjach z rządami obu państw.

Dotychczas Komisja Międzyrządowa działała nie tylko w deklarowanym celu poszukiwania nowych kierunków współpracy, ale przede wszystkim dla zarządzania regularnie występującymi napięciami we wzajemnych stosunkach handlowych. W sumie odbyło się sześć posiedzeń, z których ostatnie miało miejsce we wrześniu 2013 r. Prace Komisji zostały następnie zawieszone (nie spotykają się również wspomniane grupy robocze, poza pewnymi wyjątkami), co było bezpośrednim skutkiem krytycznej oceny przez polski rząd rosyjskiej agresji na Ukrainę oraz pośrednio wywołane nałożeniem na wschodniego sąsiada sankcji przez Unię Europejską.

W istocie od 2014 r. problemy w relacjach gospodarczych są omawiane na spotkaniach dwustronnych przedstawicieli ministerstw lub zwoływanych ad hoc spotkań roboczych z udziałem ekspertów w danej dziedzinie. Charakterystycznym przykładem stał się spór spowodowany jednostronnym ograniczeniem przez stronę rosyjską liczby zezwoleń na wykonywanie usług przewozowych na terytorium Rosji dla polskich przedsiębiorstw (lidera w tym segmencie w Europie). Spór toczył się przez kilka miesięcy na forum Komisji Mieszanej ds. Międzynarodowych Przewozów Drogowych. Obie strony osiągnęły porozumienie pod koniec 2016 r. jeśli chodzi o liczbę zezwoleń na rok kolejny. Spór unaocznił pewien model wzajemnych relacji, który ukształtował się w ostatnich latach, oparty o zarządzenie kryzysami.

Poniekąd jest to efekt odrzucenia przez poszczególne polskie rządy powtarzających się co jakiś czas od kilkunastu lat rosyjskich starań o dopuszczenie do udziału w segmentach uznawanych za strategiczne. Niepowodzenie tych prób sprawiło, że siłą rzeczy dość dobrze rozwijająca się współpraca handlowa poza obszarami strategicznymi stawała się czasami ofiarą rosyjskich inklinacji do wplatania tych relacji w realizację interesów w innych obszarach, aby podwyższyć ewentualne koszty polskiego sprzeciwu.  

Dość niewielka skala współpracy gospodarczej, w szczególności inwestycyjnej, i dodatkowe obniżenie jej dynamiki po 2014 r. oraz kontekst polityczny po agresji Rosji na Ukrainę zniechęcały do powrotu do wszechstronnych mechanizmów współpracy instytucjonalnej. Polityczne koszty wzajemnego otwarcia w takich warunkach przewyższały potencjalne korzyści gospodarcze. Obie strony – wobec niewielkiego znaczenia dwustronnej współpracy – zaczęły działać w trybie kryzysowym, skupiając się na zarządzaniu ad hoc pojawiającymi się kryzysami.

Co jakiś czas pojawiały się sygnały sugerujące wolę stron do ożywienia prac Komisji Międzyrządowej. W 2016 r. podczas Forum Gospodarczego w Petersburgu polski wiceminister rozwoju spotkał się ze swoim rosyjskim odpowiednikiem w celu przedyskutowania tej sprawy. Relatywnie przychylne komunikaty wskazujące, że po obu stronach istnieje potrzeba przywrócenia tego mechanizmu, nie doprowadziły na razie do jakościowej zmiany. Po polskiej stronie cały czas toczą się prace związane z powołaniem polskiego przewodniczącego Komisji. Zakładając jednak nawet, że prace zostaną wznowione trudno przypuszczać, by mogło to w istotny sposób zmienić dotychczasowych charakter współpracy, który jest w dużej mierze pochodną fundamentalnego sporu politycznego między Zachodem i Rosją. Do czasu obowiązywania sankcji gospodarczych rozwijanie dwustronnych mechanizmów instytucjonalnych będzie utrudnione. Poza tym redukcji skali i dynamiki polsko-rosyjskiej współpracy gospodarczej towarzyszyło częstokroć ożywienie współpracy z innymi partnerami, w tym spoza Unii Europejskiej. Dywersyfikacja rynków i partnerów stała się dla polskiego rządu ważnym narzędziem łagodzenia skutków restrykcji handlowych. Toteż widać większą aktywność w kształtowania instytucjonalnych mechanizmów współpracy z innymi państwami. W przypadku stosunków gospodarczych z Rosją została zajęta pozycja wyczekiwania na rozwój sytuacji międzynarodowej i ewolucję polityki wschodniego sąsiada.

 Autor: Ernest Wyciszkiewicz

Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia z siedzibą w Warszawie, ul. Jasna 14/16A, 00-041 Warszawa, na podstawie art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „RODO”, oraz art. 3-5 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. poz. 1000, z późn. zm.), podaje następujące informacje:
1. Administratorem danych osobowych jestCentrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia z siedzibą w Warszawie, ul. Jasna 14/16A, 00-041 Warszawa; tel.: +48 22 295 00 30, faks: +48 22 295 00 31, cprdip@cprdip.pl, www.cprdip.pl.
2. Inspektorem Ochrony Danych w Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia jest Maciej Łuczak,tel.: +48 502 348 833, e-mail: iod@cprdip.pl.
3. Dane osobowe zbierane są w sposób automatyczny w ramach korzystania ze stron internetowych administrowania przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia (są one zapisywane w plikach cookies) oraz poprzez logowanie się użytkowników korzystających ze stron internetowych Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. Dane osobowe zbierane są również od osoby, której dane osobowe dotyczą, na podstawie zgody tej osoby, w tym zgody wyrażonej w sposób dorozumiany.
4. Dane osobowe oznaczają wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej. W przypadku korzystania ze stron internetowych administrowanych przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia danymi osobowymi są w szczególności: imię i nazwisko, adres zamieszkania, adres e-mail, login, hasło, adres IP, czy numer telefonu.
5. Dane osobowe przetwarzane będą w celu:
1) korzystania z prowadzonych przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia serwisów i usług oraz wykonywania przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia swoich zadań ustawowych, na podstawie wyrażonej zgody (art. 6 ust. 1 lit. a RODO);
2) prowadzenia działalności edukacyjnej oraz informacyjnej, w tym przekazywania zaproszeń na spotkania, konferencje oraz imprezy organizowane przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, na podstawie wyrażonej zgody (art. 6 ust. 1 lit. a RODO);
3) w celu realizacji obowiązków prawnych spoczywających na Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia tych obowiązków przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia (art. 6 ust. 1 lit. c RODO);
4) w celach archiwalnych (dowodowych) dla zabezpieczenia informacji na wypadek prawnej potrzeby wykazania faktów, ustalenia, dochodzenia lub obrony przed roszczeniami, ponieważ przetwarzanie jest niezbędne do realizacji prawnie uzasadnionych interesów Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia (art. 6 ust. 1 lit. f RODO).
6. Odbiorcą danych osobowych mogą być:
1) podmioty posiadające na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prawo żądania dostępu do tych danych;
2) podmioty świadczące na rzecz Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia usługi pocztowe, usługi płatnicze, usługi z zakresu obsługi informatycznej lub telekomunikacyjnej oraz usługi prawne i windykacyjne.
7. Administrator danych osobowych nie przewiduje przekazywania danych osobowych do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej, poza uzasadnionymi przypadkami związanymi z realizacją obowiązków wynikających z umów międzynarodowych lub regulacji wynikających z prawa Unii Europejskiej.
8. Dane osobowe będą przechowywane:
1) w przypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, przez okres funkcjonowania Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, w przypadku danych, a po upływie tego okresu, do chwili określonej w przepisach kancelaryjno-archiwalnych, do których przestrzegania obowiązane jest Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia;
2) w przypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 3, do chwili wypełnienia obowiązków prawnych przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia;
3) w przypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 4, do chwili utraty przez fakty znaczenia prawnego, lub do chwili przedawnienia roszczeń wobec Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia związanych z przetwarzaniem danych osobowych przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.
9. Osoba, której dane osobowe dotyczą, ma prawo do:
1) żądania od administratora danych osobowych dostępu do danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania oraz prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych;
2) wniesienia skargi do organu nadzorczego w rozumieniu RODO, to jest do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych;
3) kontaktu z Inspektorem Ochrony Danych w Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumieniawe wszystkich sprawach związanych z przetwarzaniem danych osobowych.
10. W przypadku przetwarzania danych osobowych, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, osobie, której dane osobowe dotyczą, przysługuje prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.
11. Warunkiem korzystania ze stron internetowych administrowanych przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia jest wyrażenie dobrowolnej i niczym nieskrępowanej zgody na przetwarzanie danych osobowych w ramach obowiązujących przepisów prawa, w tym RODO.
12. Jeżeli ze stron internetowych administrowanych przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia korzysta małoletni lub osoba nieposiadająca pełnej zdolności do czynności prawnych, konieczne jest wyrażenie zgody na przetwarzania danych osobowych tej osoby przez rodzica lub innego niż rodzic przedstawiciela ustawowego albo przez opiekuna prawnego.
13. Jeżeli zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażana jest w sposób dorozumiany, osobę, której dane osobowe dotyczą, odsyła się do informacji dotyczącejzasad przetwarzania danych osobowych przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz praw osób, których dane osobowe dotyczą,zamieszczonej na stronie internetowej http://www.cprdip.pl/centrum,ochrona_danych_osobowych,informacja_o_przetwarzaniu_danych_osobowych.html (zakładka „Informacja o przetwarzaniu danych osobowych”).
14. Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia nie przewiduje automatycznego podejmowania decyzji wobec osób, których dane osobowe dotyczą.
Mając powyższe na uwadze, jeżeli jesteś osobą, która ukończyła 16 lat i dobrowolnie wyrażasz zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych zbieranych automatycznie w ramach korzystania z serwisów i usług oferowanych przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia kliknij na krzyżyk z prawej strony wyrażając zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych